Verwarring & vertrouwen(1)
In de Psalmen staan aanvechting en geloofszekerheid vaak naast elkaar. Hoe vaak lezen we niet dat de dichter diep in de put zit en vol smart de ene klacht na het andere smeekgebed laat horen. Maar soms, na een paar verzen al, is er vreugde en wordt God geloofd en geprezen. Blijkbaar kan de stemming in no time omslaan van mineur naar majeur!
Zondag 2 juni 2024
1e zondag na Trinitatis
Maar ik vertrouw op U, HEER, ik zeg: U bent mijn God (Ps. 31,15).
De Psalmen laten zien voluit levensliederen te zijn. Want hoe dicht liggen vreugde en verdriet niet bij elkaar in een mensenleven? Een huwelijksjubileum dat overschaduwd wordt door een ongeneeslijke ziekte. Iemand wordt voor de eerste keer opa, maar heeft kort daarvoor zijn vrouw, de oma van het kind, moeten begraven. Of je bent blij voor je dochter; zij heeft net haar opleiding voltooid en begint met een mooie nieuwe baan, maar ondertussen voel jij jezelf nutteloos en leeg, omdat je afgekeurd bent en werkloos thuis zit. Sommige mensen krijgen misschien wat meer op hun bordje dan anderen, maar feit is dat we er allemaal, vroeg of laat, mee te maken krijgen. En juist op zulke momenten komt het aan op geloof. Het geloof dat de grondslag legt voor alles waarop we hopen en dat ons overtuigt van de waarheid van wat we niet zien (Hebr. 11,1). Kent u dat bekende lied van Nel Benschop? “Nu alleen maar ‘amen’ zeggen, al is ’t met gebroken stem; dan je hand in Gods hand leggen en op weg gaan, achter Hem.”
Praktijk
Mooi gesproken, maar is het niet wat te gemakkelijk? Want daarmee is de ziekte toch niet ineens verdwenen? Daarmee krijg je je overleden geliefde toch niet terug? Daarmee zijn al je problemen toch niet opgelost? En àls ik dan zover ben dat ik het aan God durf over te geven, hoe doe ik dat dan? Hoe breng ik dat in de weerbarstige praktijk van mijn dagelijks leven? “Nu alleen maar blijven lopen in het voetspoor van je Heer; blijven strijden, blijven hopen, wachtend op zijn wederkeer.” Ja, ik vecht en strijd me suf. Ik bid m’n knieën stuk. Maar vaak lijkt het niet verder te komen dan het plafond. En die wederkeer is er ook nog steeds maar niet… Herkenbaar?
Verstand en gevoel zijn vaak niet in balans, hoofd en hart niet in evenwicht. Misschien kunnen we ons dan laten leren door de Psalmdichters. Door de tranen heen kijken en weten dat God er is, ook al ervaren we Hem niet. “Nu alleen zijn woord vertrouwen: ‘Altijd zal Ik met je zijn’. Als een kind je handen vouwen, zijn getuige willen zijn.” Meer niet. Maar ook niet minder! In onze zwakheid wordt de kracht van Christus zichtbaar (2 Kor. 12,9). Moeilijk voor 21e-eeuwse mensen die alles willen beredeneren en verklaren met wetenschappelijk controleerbaar bewijs. Misschien moeten we het meer proberen: ”Al je twijfel af te leggen en alleen maar ‘amen’ zeggen.” Simpel gezegd en daarom juist zo moeilijk!
Bach
We luisteren naar de sprankelende Sinfonia uit BWV 169, geschreven voor de 18e zondag na Trinitatis. Het is een solocantate voor alt (in Bach’s tijd meestal countertenor), waarin het vierstemmige koor alleen in het slotkoraal te horen is. Een bescheiden vocale bezetting dus, maar daartegenover een bijzondere instrumentatie. Naast de gebruikelijke strijkers en de continuopartij horen we twee hobo’s d’amore, een althobo en (opvallend!) een solistische rol voor het orgel (m.n. de rechterhand). Dat komt vaker voor bij Bachcantates uit de jaargang van 1726. Er wordt wel beweerd dat deze ‘orgelcantates’ speciaal zouden zijn gecomponeerd voor Wilhelm Friedemann, Bach’s oudste zoon. Maar onderzoek haalde deze theorie onderuit; W.F. verbleef destijds in Merseburg, waar hij viool studeerde. Cantatedelen 1 en 5, waarin evenals in deel 3 het orgel een markante rol speelt, bewerkte Bach tien jaar later tot de eerste twee delen van het klavecimbelconcert in E (BWV 1053). Aria’s 2 en 3 zijn zogezegd de titelsong van de cantate: ‘God alleen mag mijn hart bezitten’. Gevolgd door: “In Hem vind ik het hoogste goed. Hij heeft mij lief, ook in kwade tijden en wil mij in zijn heerlijkheid met alle goeds uit zijn huis vervullen.” Over vertrouwen gesproken…
Luisteren: https://bit.ly/3AwV7Vq